10 Ağustos 2018 Cuma

Anket üfürükçülüğüne son

Neval Kavcar
Her seçime çeyrek kala milletin üzerine algı için anket boca edilmesinin sonuna gelindi. Önemli bir adım atılarak, anket firmasının kuruluşundan, anketlerin yayınlanmasına kadar ölçüt getirilmiş. MHP Adana Milletvekili Mevlüt Karakaya’yı kutluyorum.

Bu konudan en mustarip parti MHP. Hemen her seçimde “MHP baraj altı, hiç görünmüyor” diyerek seçmeni etkileme girişimi yıllardır süregeliyor. Bu defa AKP’yi de hedef aldı. Tüm anket şirketleri “seçim 2. Turda bitecek” gibi asparagas anketler yayınladı.

O anket şirketlerinin bazılarını araştırdım. Üfürükten bir site kurulmuş, anket şirketi kime ait belirsiz, ne adı var, ne sanı. Olmayan şirketlerin, olmayan anketlerini ise saadet zinciri gibi bir ekip yayınlıyordu anında.

Bir tanesinin adı her nasılsa bir sitede geçmiş, o röportajı yapan kişiden anket şirketi yetkilisi ile iletişim kurmak için uğraştım, zorla telini verdi. Konuştuğum kişinin ilk cümlesi “ne arayıp duruyorsunuz?”du. Bismillah anca konuşacağız dedim ama rahatsız olmuştu. Doyurucu cevaplar alamadım.

Çoğu bilgisayarda hazırlanmış o anketlerin gerçek olmadığı 24 Haziranda daha net ortaya çıktı. Milletle görüşseler “seçim 2. Tura kalacak” diyebilirler mi? Ya da bu anketlere ne derece güvenilir? İhtimal netice de. Vatandaş yanıltabilir de. Anketleri, gerçek gibi sunmak da hatalı. Şart mıdır sanki anket diyeceğim, ortamı germeyeyim en iyisi.

Yıl 1999’du galiba. Anket firmalarına pek alışkın olmadığımız dönemdi. Bir anket yayınlandı, bırakın baraj altını ortada MHP diye bir parti yoktu. Derken, genel seçimden ikinci parti çıktı MHP. Bunca yanılmaya imkan olmadığına göre demek ki, anket diye millete yalan kakalanmış.
***

MHP’NİN 16 MADDELİK KANUN TEKLİFİNDE NELER VAR?

Araştırmacı olmak ve kamuoyu araştırma kuruluşu kurmak için gerekli bilimsel ve teknik yeterliliğe ilişkin nesnel koşullar, TÜİK tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.”

Anket firması kurulmasının yönetmeliğini TÜİK belirleyecek. Bu madde çok önemli. Firmaları ilk elden denetleme yetkisi geliyor. Yönetmeliğe uymayan firmaya, araştırmadan aldığı ücretin on katı kadar ceza verilecek.

Kamuoyunu bir kurum, kuruluş, ürün, hizmet veya kişi hakkında olumlu ya da olumsuz yönlendirmek veya etkilemek maksadıyla yalan, yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgiler sunan araştırmacı veya kamuoyu araştırma kuruluşunun sorumlu yöneticisi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.”

Anket rezaletine, hele ki yerel seçim öncesinde dur denmesi önem taşıyor. Bir ara, anket açıklamaya kıstas getirilmişti. Anket açıklanırken, kimin tarafından yaptırıldığı gibi bilgiler verilecekti. Takibi yapılmadığından olsa gerek, ezip geçtiler üzerinden.

O bakımdan, cezai sorumluluğu olacak bu düzenleme yasa olarak çıkmalı ki MHP zaten bunun düzenlemesini yapmış. Bir de işin medya boyutu var. Medya da olur olmaz anketleri alıp yayınlayamamalı.
***

YABANCI, YALANCI ANKETLER NE OLACAK?

Bir de yabancı devletlerin Türkiye anketleri var. Umarım, 16 maddede buna da yer verilmiştir. Ülkemizdeki merdiven altı anketleri olmazsa, medya bu defa batınınkileri yayınlar. Algıcı, yalancı batılı yayınlar içinde benzeri kıstas getirilmeli medyaya.

İşte bir örnek. Haziran başında İngiliz The Economist Dergisi, Türkiye seçimleri ile ilgili anket yayınladı. Nasıldı bakalım? “Türkiye'de muhalefet Erdoğan karşısında galibiyet kokusu alıyor - Meral Akşener'in cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki oyunun son anketlerde yüzde 20'ye yakın göründüğü..- Muharrem İnce, Muhafazakar seçmenle iletişim kurabilen ender laik politikacılardan biri -…” 1 Haziran 2018 .. Onlarda çuvallamış ya da bilerek algı yapmışlar.
***

FIKRA GİBİ

Merdiven altı anketleri algı operasyonu için yayınlayan saadet zincirinden bahsetmiştim ya, fıkra gibi durum. MHP’yi anketlerde yok göstermek için yarışan gazete ve internet siteleri MHP’nin bu yasal düzenleme girişimini yayınlamışlar. Umarım ne yazdığını okuyup, anlamışlardır.


10 Ağustos 2018- Soma



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder